Παρακολουθώ την κωμικοτραγική συζήτηση των πολιτικών κομμάτων για τον εκλογικό νόμο. Κωμική γιατί τα μόνα που φαίνεται να συζητούνται είναι μερικά μερεμέτια της μορφής για το αν το πρώτο κόμμα θα παίρνει επιδότηση  50, 40 ή 30 εδρών, ή και καθόλου και κάτω από ποιες συνθήκες. ΄Η αν το όριο 3% για την είσοδο κόμματος στη Βουλή θα διατηρηθεί και σε τι ποσοστό. Πραγματική κολοκυθιά δηλαδή. Τραγική γιατί ενώ η πατρίδα βρίσκεται στο βάραθρο οι πολιτικάντηδες (δεν αξίζουν τον τίτλο του πολιτικού) αναλίσκονται σε προσπάθειες για το πώς θα δημιουργήσουν προϋποθέσεις επιτυχίας στις επόμενες εκλογές, ο καθένας για τον εαυτό του, και πέραν αυτού ουδέν. Με άλλα λόγια «των οικιών ημών εμπιπραμένων ημείς άδομεν». Μας απασχολεί το αν θα δοθεί δικαίωμα ψήφου στα 17, ουδείς, όμως, έχει την τόλμη να σκεφθεί στρατιωτική θητεία στα 18.

  Κανείς δεν εξηγεί γιατί ακριβώς πρέπει να αλλάξει ο υφιστάμενος εκλογικός νόμος. Κανείς δεν συζητά για τις αρχές στις οποίες πρέπει να στηρίζεται ένας δίκαιος και διαχρονικής ισχύος νέος εκλογικός νόμος. Κανείς δε ρωτά ποιες είναι οι παθογένειες της υφιστάμενης εκλογικής διαδικασίας, που πρέπει να θεραπευθούν. Κανείς δε ρωτά τι εκλογικό σύστημα υπηρετεί την πατρίδα και το κράτος δικαίου. Πώς το εκλογικό σύστημα σχετίζεται με τον αριθμό των βουλευτών και τις εκλογικές περιφέρειες. Μέσα σε μια νύχτα ξεχάστηκαν οι βαρύγδουπες δηλώσεις  για συνταγματική κατοχύρωση της ισχύος του εκλογικού νόμου, μείωση του αριθμού των βουλευτών, καθιέρωση ανώτερου ορίου εκλογής αριθμού βουλευτών ανά εκλογική περιφέρεια, πως επιλέγονται οι υποψήφιοι βουλευτές κ.ά.

  Μερικές από τις παθογένειες του υφιστάμενου  συστήματος είναι:

• Η μόνιμη συμπεριφορά κυβέρνησης και αντιπολίτευσης με ορίζοντα της επόμενες εκλογές (πολιτικό κόστος).
• Ανορθολογική κατανομή των εκλογικών περιφερειών (από μονοεδρικές μέχρι 48εδρική!!!
• Έλλειψη αναλογικότητας στο επίπεδο της ψήφου των πολιτών με συνέπεια να μην υπάρχει ισοδυναμία στην αντιπροσώπευση στο επίπεδο της Βουλής.
• Η προκήρυξη εκλογών κατά το δοκούν του εκάστοτε πρωθυπουργού, με ξεδιάντροπη επίκληση προσχηματικών λόγων.
• Η μεταβολή μετά από εκλογές να παίρνει διαστάσεις καθεστωτικής αλλαγής.
• Νέα σχήματα στην πολιτική σκηνή να υπηρετούν μεσσιανικές προσδοκίες. Εκλεγόμενα δεν γνωρίζουν τι να πράξουν και τι να κάνουν την εξουσία.
• Δεν υπάρχει σταδιακή ανανέωση της Βουλής, ώστε να εξασφαλίζεται συνέχεια και εξέλιξη.
• Δεν υπάρχουν δημοκρατικές και αδιάβλητες εσωκομματικές διαδικασίες επιλογής υποψήφιων βουλευτών.
• Δεν διευκολύνεται η ψηφοφορία των ετεροδημοτών. Η επιστολική ψήφος είναι όνειρο θερινής νυκτός. Προτιμάται η μαζική μετακίνηση ψηφοφόρων.
• Δεν υπάρχει δικαίωμα και διαδικασία ψηφοφορίας από τους ΄Ελληνες της διασποράς.

  Τα ανωτέρω συνεπάγονται ουσιώδες δημοκρατικό έλλειμμα στη λειτουργία της πολιτείας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στη ρίζα του ελλείμματος δημοκρατίας βρίσκεται η διαδικασία επιλογής των υποψήφιων βουλευτών και στην πρακτική λειτουργίας της Βουλής όπου δημιουργούνται οι εξαρτήσεις και οι «σχέσεις» διαπλοκής. Προφανώς αυτά σχετίζονται και με το εκλογικό σύστημα.

  Μέχρι σήμερα μοναδικό κριτήριο για τη μεθόδευση του εκλογικού συστήματος ήταν (και εξακολουθεί να είναι) η παραγωγή «σταθερών μονοκομματικών» κυβερνήσεων. Γι αυτό και ποτέ δεν εφαρμόστηκε ένα σύστημα που να αντιπροσωπεύει κατά τον καλύτερο τρόπο τους πολίτες εξισορροπώντας και άλλες παραμέτρους. Τέτοιες παράμετροι, εκτός από την  προαναφερόμενη, της παραγωγής δηλονότι κατά το δυνατόν σταθερής κυβέρνησης, είναι το κατά πόσον ο βουλευτής ενδιαφέρεται για τους πολίτες της εκλογικής του περιφέρειας, στα πλαίσια του γενικότερου συμφέροντος του ΄Εθνους, ή αν, σε όλες ενέργειές του, στο μυαλό του είναι η εξασφάλιση επανεκλογής του υπολογίζοντας πάντοτε, έχοντας ως μοναδικό κριτήριο επιλογής, την αποφυγή πολιτικού κόστους. Άλλη παράμετρος, συνέπεια του τρόπου επιλογής υποψηφίων, είναι η κομματική πειθαρχία που αφαιρεί από τους βουλευτές κάθε ίχνος αυτενέργειας, ενεργώντας πάντοτε κάτω από τη δαμόκλεια σπάθη της διαγραφής από την κοινοβουλευτική ομάδα, που συνεπάγεται αποκλεισμό της υποψηφιότητάς του στις επόμενες εκλογές.

  Σήμερα ο αρχηγός κάθε κόμματος διορίζει πρακτικά τους υποψήφιους. Γι αυτό και απαιτεί σιδηρά πειθαρχία στη Βουλή. Υποτίθεται ότι οι περιφερειακές κομματικές οργανώσεις προτείνουν, αλλά τελικά η απόφαση είναι του αρχηγού.

  Η δυνατότητα αιφνιδιαστικής προσφυγής σε εκλογές κατά τις ορέξεις του εκάστοτε πρωθυπουργού, αντί για την ύπαρξη σταθερής διάρκεια Βουλής είναι ένα άλλο ζήτημα που φαλκιδεύει την αληθινή εκπροσώπηση του λαού.

  Το εκλογικό σύστημα πρέπει κατά το δυνατόν να:

• Είναι αντιπροσωπευτικό και να αποτυπώνει τη λαϊκή βούληση.
• Δίνει βιώσιμες κυβερνήσεις.
• Ανανεώνει σταδιακά τη σύνθεση της Βουλής.
• Προβλέπει σταθερή θητεία της Βουλής.
• Παρεμποδίζει τη δυνατότητα ευκαιριακής τροποποίησης των διατάξεων του εκλογικού νόμου.

  Πολύ ουσιώδης παράμετρος που επηρεάζει το αποτέλεσμα της εκλογικής διαδικασίας είναι ο αριθμός των βουλευτών. Ένα θέμα που έχει τεθεί πολλές φορές και από πολλούς και φαίνεται να γίνεται αποδεκτό από όλους εκτός από τους «άμεσα ενδιαφερόμενους», παρά τα περί του αντιθέτου δηλούμενα για ευνόητους λόγους και οι οποίοι δυστυχώς είναι εκείνοι που πρέπει να αποφασίσουν. Εφόσον ο αριθμός των βουλευτών μειωθεί στους 200, με το υφιστάμενο εκλογικό σύστημα, ο αριθμός των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών υπολογίζεται ότι θα είναι μεταξύ 16 και 18. Πρακτικά επομένως οδηγούμεθα σε σύστημα δύο ταχυτήτων. Αλλού θα είναι πλειοψηφικό μονοεδρικό και αλλού αναλογικό.

  Αφού, λοιπόν ονειρευόμενοι, δεχτούμε Βουλή 200, ας τολμήσουμε περαιτέρω την υιοθέτηση ενός τέτοιου πλήρους συστήματος. Ενός συστήματος που να αντικαταστήσει το σημερινό νόθο κατασκεύασμα, που καταλήγει σε παραλογισμούς, και ας εφαρμόσουμε ένα σύστημα που να έχει την ίδια εφαρμογή σε όλη τη χώρα και να αποτελείται από δύο επίπεδα. Ένα ποσοστό βουλευτών να εκλέγεται με πλειοψηφικό μονοεδρικό και το υπόλοιπο με απλή αναλογική με σταυροδοσία. Αυτή να είναι η αρχή του προτεινόμενου εκλογικού συστήματος. Εν καιρώ μπορεί, η αρχή αυτή, μαζί με τυχόν άλλες αναγκαίες σχετικές διατάξεις να κατοχυρωθεί και συνταγματικά. Τούτο συνεπάγεται τη διαίρεση της χώρας σε μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, ανάλογα με τον αριθμό των βουλευτών. Οι υπόλοιποι βουλευτές να εκλέγονται με απλή αναλογική εφαρμοζόμενη στο επίπεδο  της κάθε μιας από τις 13 Διοικητικές Περιφέρειες της χώρας. Προτείνεται η εκλογή των 4/7 της Βουλής να γίνεται με το πρώτο σύστημα και τα 3/7 με το δεύτερο, δηλαδή σε Βουλή 200 εδρών εκλογή για 114 και 86 έδρες αντίστοιχα.

  Ανάγκη υπάρχει για νομοθετική πρόβλεψη του τρόπου λειτουργίας των κομμάτων που να προβλέπει διαδικασίες ορισμού των υποψηφίων και επιπλέον, μεταξύ άλλων ζητημάτων ειδικότερα την οικονομική διαχείριση (ισολογισμοί), πηγές και διαδικασία χρηματοδότησης, όπως και έλεγχο από ορκωτούς λογιστές.

  Για την επιλογή των υποψηφίων των μονοεδρικών περιφερειών, ως ανωτέρω, να γίνονται προκριματικές εκλογές με βάση δηλώσεις των ενδιαφερόμενων  και εκλογικό σώμα τα μέλη του κάθε κόμματος, περιλαμβανόμενων εκείνων που προσχωρούν κατά την ημέρα της εκλογής με βάση σχετική τους δήλωση. Ανεξάρτητες υποψηφιότητες εκτός κομμάτων να γίνονται δεκτές χωρίς προκριματική διαδικασία. Στην περίπτωση των κομματικών υποψηφίων, αν κανείς δεν συγκεντρώσει 50%+1 των ψηφοφόρων η εκλογή να επαναλαμβάνεται μεταξύ πρώτου και δευτέρου σε μια εβδομάδα. Οι ούτως εκλεγόμενοι υποψήφιοι είναι υποχρεωτικοί για το κόμμα στο οποίο ανήκουν. Αντίθετα οι υποψήφιοι για τους καταλόγους υποψηφίων κατά διοικητική περιφέρεια να προτείνονται από τις αντίστοιχες περιφερειακές κομματικές οργανώσεις και εγκρίνονται από κεντρική εφορευτική επιτροπή που έχει το δικαίωμα αποπομπής. Ο αριθμός των υποψήφιων κατά ψηφοδέλτιο να μην υπερβαίνει τον αριθμό των προβλεπόμενων αντιπροσώπων στη Βουλή (1 για τις μονοεδρικές, ανάλογα με τον πληθυσμό για τις περιφέρειες). Αν έδρα χηρεύει για οποιοδήποτε λόγο να γίνεται επαναληπτική εκλογή σε διάστημα μηνός, ανοιχτή για όλα τα κόμματα. Διατηρείται το όριο 3% σε πανελλήνια κλίμακα για την είσοδο στη Βουλή.

  Με το ανωτέρω περιγραφόμενο γενικό πλαίσιο πιστεύεται ότι:

• Σταθεροποιείται το πολιτικό μας σύστημα και αποπροσωποποιείται σε σημαντικό βαθμό.
• Δημιουργούνται προϋποθέσεις απεξάρτησης των βουλευτών από τους αρχηγούς των κομμάτων και της κομματικής νομενκλατούρας. 
• Μετακινείται σημαντικό μέρος της λειτουργίας του πολιτεύματος στις τοπικές κοινωνίες, δημιουργώντας δυνατότητα άμεσων σχέσεων επικοινωνίας με τους πολίτες χωρίς τη μεσολάβηση αδιαφανών σχέσεων με ενδιάμεσους.
• Η αναλογική εκλογή από τις περιφέρειες λειτουργεί συμπληρωματικά, στο επίπεδο της αντιπροσώπευσης χωρίς να αποχωρίζεται από τη Βουλή, και οιονεί ως γερουσία, πράγμα που προτείνεται από ορισμένους.
• Διασπάται η υφιστάμενη πυραμιδική σχέση εξάρτησης ψηφοφόρων-διάφορων ενδιάμεσων-βουλευτών, που καταλήγει σε ένα άτομο, τον αρχηγό κάθε κόμματος.
• Αναβαθμίζεται η λειτουργία και ο ρόλος της Βουλής.
• Αντιμετωπίζονται κραυγαλέα ελλείμματα δημοκρατίας στη λειτουργίας θεσμών της πολιτείας.